پروپتوز یا بیرون زدگی کره چشم چیست؟

چشم های برآمده و چشم هایی که از محل قرارگیری طبیعیشان خارج شده باشند می توانند نشانه ای از یک مشکل پزشکی باشد. بیماری پروپتوز یا برون چشمی، اسامی پزشکی دیگری است که برای توصیف چشم های بیرون زده مورد استفاده قرار می گیرد. در بیشتر موارد، بخش سفید چشم بالای عنبیه (قسمت رنگی چشم) نباید بدون بالا بردن پلک ها قابل رؤیت باشد.

حال در صورتی که قسمت سفید چشم بدون بالا بردن پلک بالا، مشخص باشد، نشانه ای از بیرون زدگی غیر طبیعی چشم ها است. در حالی که بعضی از افراد با چشم هایی بیرون زده و خارج شده در حالت طبیعی متولد می شوند، دیگران این مشکل را در نتیجه یک مشکل پزشکی به حساب می آورند. در این صورت برای درمان و تشخیص علت بروز آن باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. بر اساس وخامت بیرون زدگی چشم ها این عارضه ممکن است باعث بروز خشکی قرنیه و آماس چشم شود که در اصل نوعی التهاب غشای داخل چشمی است.

پروپتوز یا بیرون زدگی کره چشم چیست؟

برون ‌چشمی یا اگزوفتالمی (Exophthalmos) با عنوان پروپتوز (Proptosis) نیز شناخته می شود که اصطلاحی پزشکی برای برجستگی یا بیرون زدگی کره چشم است. این وضعیت می تواند یک یا هر دو چشم را تحت تأثیر قرار دهد. علت اگزوفتالمی اغلب بیماری تیروئید چشمی است. در صورت ابتلا به برون ‌چشمی یا اگزوفتالمی احتمال فشرده شدن خفیف عصب بینایی (که سیگنال هایی بین چشم و مغز منتقل می کنند) وجود دارد که در صورت عدم درمان سریع می تواند برای همیشه روی بینایی تأثیر بگذارد.

علت بیرون زدگی کره چشم

یکی از اصلی ترین دلایل بیرون زدگی چشم از حدقه، بیماری گریوز است. بیماری گریوز، نوعی بیماری خود ایمنی است که موجب پرکاری تیروئید می شود. به دنبال پر کار شدن غده تیروئید، هورمون های اضافی در بدن تولید می شوند و موجب بزرگ شدن غده تیروئید خواهد شد. در بیماری گریوز، سلول های ایمنی بدن، به غده تیروئید و کره چشم حمله می کنند.

در نهایت موجب بزرگی بافت چربی و عضلات ناحیه چشم می شوند. به همین دلیل است که کره چشم به جلو آمده و حالت برآمدگی در این ناحیه ایجاد می کند. بیماری گریوز، اصلی ترین دلیل برآمدگی چشم است؛ اما ممکن است بیرون زدگی چشم به دلایل دیگری اتفاق بیافتد که در صورت تشخیص نادرست ممکن است حال بیمار را وخیم کرده و مشکلات جدی تری برای وی ایجادکند. دلایل بیرون زدگی چشم عبارتند از:

• تومور سرطانی یا غیر سرطانی
• لخته خون
• آسیب و ضربه به چشم
• سلولیت اوربیت
• اختلالات درون مغز
• نوروبلاستوما
• سرطان خون
• رابدومیوسارکوم
• لنفوم: اغلب لنفوم غیر هوچکین
• همانژیوم: تجمع غیر طبیعی عروق خونی
• خونریزی پشت چشم: ناشی از آسیب به چشم
• تومورهای متاستاتیک از سرطان در جاهای دیگر بدن
• بیماری‌های بافت همبند مانند سارکوئیدوز
• بیماری برون چشمی

علائم بیرون زدگی کره چشم

علامت اصلی پروپتوز، بیرون زدگی غیرطبیعی چشم است، در نتیجه پروپتوز می تواند از یک چشم (یک طرفه) یا هر دو چشم برجسته شود (دو طرفه). در چشم های طبیعی، قسمت سفید چشم بین بالای عنبیه و پلک فوقانی قابل مشاهده نیست. علائم دیگری که می تواند همراه با برآمدگی چشم باشد شامل موارد زیر است:

1. مشکل بستن کامل چشم ها در هنگام خواب
2. مشکل در بستن کامل چشم هنگام چشمک زدن
3. خشکی قرنیه
4. درد و ناراحتی
5. جای زخم
6. مشکل در حرکت دادن چشم ها
7. تصوری که در بین دیگران خیره شده اید.

عوارض بیرون زدگی کره چشم

در صورتی که بیماری برون چشمی درمان نشده باقی بماند، گاهی اوقات به قدری این عارضه شدید می شود که دیگر فرد نمی تواند در حین خواب چشمانش را کامل ببندد. باز ماندن چشم ها در حین خواب باعث خشکی قرنیه و آسیب دیدگی آن خواهد شد. اگر قرنیه بیش از حد خشک شود، احتمال بروز عفونت یا زخم افزایش یافته و ممکن است حتی دید فرد مشکل پیدا کند. افرادی که دچار برون چشمی هستند احتمال افزایش التهاب چشم افزایش یافته و در نتیجه قسمت بالایی چشم دچار مشکل خواهد شد.

تشخیص بیرون زدگی کره چشم

پزشک به طور معمول می‌تواند با نگاه کردن به چشم متوجه بیرون زدگی چشم از حدقه شود؛ اما برای پیدا کردن علت بیرون زدگی چشم از حدقه به عنوان نشانه ای از یک بیماری، آزمایشاتی به شرح ذیل لازم است:

• آزمایش خون
• آزمایش تیروئید (برای بررسی اینکه آیا غده تیروئید به درستی عمل می‌کند).
• اندازه گیری درجه بیرون زدگی (با استفاده از دستگاه اگزوافتامومتر)
• آژمایشات تصویربرداری، مانند سی تی اسکن یا MRI، برای بررسی چشم و یا کاسه‌ی چشم، همچنین سی تی اسکن یا MRI مغز می‌تواند ساختار مغز را ارزیابی کند.

روشهای درمان بیرون زدگی کره چشم

نوع درمان بستگی به عوامل بسیاری مانند سن فرد، علت به وجود آمدن برون جسمی و وضعیت سلامت عمومی او دارد. در صورتی که علت بیرون زدگی چشم ها مربوط به مشکلات تیروئیدی باشد، پزشک به سراغ درمان علت اصلی آن رفته و سعی می کند تا با درمان دارویی سطح هورمون تیروئیدی را به حالت اولیه باز گرداند.
گزینه های درمانی غیر جراحی نیز شامل موارد زیر می شود:

• عینک آفتابی برای کاهش حساسیت چشم ها نسبت به نور
• مصرف داروهای کورتیکو استروئیدها
• مصرف داروهایی که عکس العمل سیستم ایمنی را کاهش می دهد.
• داروهایی که جلوی ترشح آنتی بادی ها را می گیرد.
• اشعه تراپی

برای استفاده از اشعه تراپی، در موارد بسیار شدید برون چشمی از درمان توسط اشعه تراپی با دوز پایین استفاده شده و با داروهای کورتیکو استروئید همراه خواهد بود.
گزینه های جراحی که فرد پیش رو دارد نیز شامل موارد زیر می شود:

1. کاهش فشار چشمی: بزرگ کردن حفره چشم می تواند فضای بیشتری در اختیار عضلات و بافت های چشم قرار دهد.
2. جراحی عضلات چشم: این عمل جراحی برای اصلاح ناهنجاری های عضلات چشم صورت می گیرد.
3. جراحی پلک چشم : این عمل جراحی باعث افزایش حفاظت از حدقه چشم و قرنیه شده و آن را در برابر آسیب ها محافظت می کند.

تلفن مطب اصفهان : 36205114

---

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• آب مروارید چشم چه نشانه هایی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1400-09-03تاریخ بروز رسانی : 1400-11-20


• چرا چشم آب سیاه می آورد؟
  تاریخ انتشار : 1400-09-11تاریخ بروز رسانی : 1400-11-20


• عوارض و روشهای درمان روماتیسم چشم
  تاریخ انتشار : 1402-11-11تاریخ بروز رسانی : 1402-11-24


• تاری دید و سردرد مرتبط با مشکلات چشمی
  تاریخ انتشار : 1400-08-28تاریخ بروز رسانی : 1400-11-20


• به چه دلایلی دچار اشک ریزش چشم میشویم؟
  تاریخ انتشار : 1400-05-21تاریخ بروز رسانی : 1400-05-22

نظرات کاربران درباره این مطلب :مجتبی دشتی [ 1403-01-20 ]
با سلام ، بنده چند سال پیش درگیر بیماری گریوز شدم ، و با درمان تیروئیدم کنترل شد، و الان بدون مصرف دارو نرمال شده... خواستم بدونم برای اصلاح بیرون زدگی چشمام ،چه اقدام هایی رو باید انجام بدم ، و آیا با جراحی چشم به حالت اول برمیگرده؟ ممنون میشم پاسخ بدین

معصومه دهقانپور [ 1403-01-14 ]
سلام من ۱۵روز درد دارم ناحیه سمت چپ سرم و چشمم اگه هرچی دارو مصرف میکنم خوب نمیشم که تو جواب سی تی اسکن گفته شواهد پروپتوز خفیف گلوب سمت چپ همراه با افزایش ضخامت خفیف لترال رکتوس چپ مشهود است . خواهش کمکم کنید خیلی درد دارم چیکار باید بکنم

زندی [ 1402-08-08 ]
سلام آقای دکتر دیشب چشم سمت راست من شروع به خارش کرد و همین طور اشکم می اومد و چشمم قرمز شد تا اینکه صبح بلند شدم دیدم چشمم نسبت به چشم سمت راستم کوچیک شده و مژه هام نا مرتب.

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :