درمان انسداد مجرای اشکی با پروبینگ (میل زدن) دراطفال

اشک مایعی متشکل از آب و برخی مواد دیگر است که سطح چشم را مرطوب کرده و در شکستگی مناسب نور جهت ایجاد تصویر شفاف نیز نقش دارد. این مایع چشم را از عفونت محافظت کرده و مواد خارجی مانند ذرات گرد و غبار را از چشم خارج می‌کند. اشک که بصورت یک لایه‌ی نازک بصورت مداوم در سطح چشم وجود دارد، با هر بار پلک‌زدن از سطح چشم جمع شده و به سمت مجرای اشک سرازیر می‌شود. مجرای اشکی لوله‌ای نازک در گوشه‌ی داخلى چشم و نزدیک بینی است که اشک جمع‌شده را به بینی انتقال می‌دهد. دلایل مختلفی وجود دارند که موجب انسداد مجرای اشکی در اطفال و بزرگسالان می‌شوند. در صورت انسداد یا تنگی مجرای اشکی، اشک بصورت مناسبی از سطح چشم جمع و تخلیه نمی‌گردد، در نتیجه، چشم‌ها پر آب، قرمز، متورم و حساس می‌شوند و می‌توانند مشکلاتی را برای اطفال یا بزرگسالان ایجاد کنند.

علائم انسداد مجرای اشکی در اطفال چیست؟

• اشک‌آلود شدن بیش از حد چشم‌ها از جمله در ۶ تا ۸ ماهگی
• عفونت شدید در مجرای اشکی
• عفونت مجرای اشکی بصورت متناوب (یعنی عفونت از بین می‌رود و پس از گذشت زمان دوباره بروز کرده و این چرخه تکرار می‌شود).

چه فاکتورهایی در تصمیم‌گیری برای پروبینگ مجرای اشکی در اطفال موثر هستند؟

یکی از روش‌های درمانی برای انسداد مجرای اشکی در کودکان، پروبینگ (میل‌زدن) مجرای اشکی است. این جراحی معمولا برای کودکان در حدود یک سالگی انجام می‌شود. ممکن است نظر پزشک این باشد که تا پایان یک سالگی کودک صبر شود زیرا ممکن است انسداد مجرای اشکی در اطفال بصورت خودبخود بهبود یابد و نیازی به جراحی نباشد. گاهی نیز انسداد مجرای اشکی موجب بروز عفونت‌های شدیدی در چشم کودک می‌شود و لازم است تا جراحی در سن كمتر انجام گیرد.

همچنین مطالعاتی وجود دارند که نشان می‌دهند جراحی پروبینگ يا لوله گذارى مجرای اشکی مسدودشده در کودکان تا 4 سالگی ایمن است و مشکلات مربوط به جراحی نه به خاطر سن اطفال بلکه به دلیل پیچیدگی آسیب‌های مجرای اشکی در آنها بروز می‌کند. بنابراین تصمیم‌گیری در مورد این جراحی به شرایط کودک و وضعیت انسداد مجرای اشکی وابسته است. بطور کلی جراحی پروبینگ مجرای اشکی در موارد زیر توصیه می‌گردد:

• کودک به سن 12 ماهگی رسیده‌باشد و مجرای اشکی او همچنان مسدود باشد
• ناحیه‌ی اطراف بینی کودک به رنگ آبی یا کبود در آمده و ورم کرده‌باشد
• کودک به دلیل انسداد مجرای اشکی ناراحت باشد و بيقرارى كند .
• علائمی از عفونت مجرای اشکی چشم موجود باشد

باید توجه داشت که انسداد مجرای اشکی تاثیر مستقیمی در بینایی کودک ندارد ولی اشک اضافی بر سطح چشم یا عفونت مجرای اشکی می‌توانند مشکلاتی را در زندگی روزمره فرد ایجاد کنند.

چه نکاتی باید قبل از جراحی پروبینگ مجرای اشکی در کودکان رعایت شوند؟

قبل از جراحی لازم است تا کودک در شرایط توصیه‌شده توسط پزشک قرار داشته‌باشد. این شرایط بسته به وضعیت کودک متفاوت هستند. توصیه‌های عمومی زیر برای قبل از جراحی رعایت شوند:

• از دو هفته قبل از جراحی به کودک آسپرین یا ایبوپروفن خورانده نشود.
• در صورتی که دارویی قبل از جراحی به کودک خورانده شود لازم است تا قبل از جراحی به پزشک جراح اطلاع داده‌شود.
• کودک روز قبل از جراحی هیچ گونه واکسنی دریافت نکند.
• کودک قبل از جراحی لباس راحت به تن داشته و ابزارآلات زینتی و لاک ناخن و ... از کودک جدا گردند.
• در اطفالی که بیش از یک سال سن دارند، از چهار تا شش ساعت قبل از جراحی هیچ غذای جامد و موادی مانند شیر، شربت، آبمیوه، قهوه، آدامس و شکلات و مواد غذایی این چنینی که غیرشفاف هستند نباید مصرف شود
• کودکانی که زیر ۱۲ ماه دارند دستور غذایی را باید بر اساس نظر پزشک رعایت کنند
• تمام اطفال در هر سنی که باشند نباید ۲ ساعت قبل از جراحی چیزی بنوشد

فرایند جراحی پروبینگ مجرای اشکی چگونه صورت می‌گیرد؟

اگرچه گاهی ممکن است پروبینگ مجرای اشکی در مطب و بدون نیاز به بیهوشی نیز انجام گیرد اما معمولا این جراحی در اتاق عمل صورت می‌گیرد. این جراحی معمولا بین 5 تا 10 دقیقه طول می‌کشد. در حین جراحی کودکان یک ساله ممکن است پزشک جراح از یکی از والدین بخواهد تا همراه کودک به اتاق عمل رفته و تا زمان بیهوشی کودک همراه او باشند. این مسئله به تصمیم پزشک و شرایط اناق عمل بستگی دارد.

معمولا جراحی با بیهوشی عمومی کودک انجام می‌گیرد و در حین جراحی کودک هیچ احساس ناراحتی و دردی نخواهدداشت. در حین جراحی، از یک میله‌ی نازک و سیمی‌شکل به نام پروب استفاده می‌شود. پروب از ورودی مجرای اشکی داخل مجرای مسدودشده می‌شود و مجرای اشکی توسط آن باز می‌گردد. گاهی ممکن است پزشک از محلول استریلی استفاده کند تا از طریق جریان آن در مجرای اشکی، از بازشدن آن اطمینان حاصل کند. معمولا کودک همان روز جراحی از بیمارستان ترخیص می‌گردد.

گاهی ممکن است در کنار پروبینگ، از لوله‌های کوچک سیلیکونی در مجرای اشکی استفاده شود. در صورت استفاده از این لوله‌ها، معمولا بین بك تا سه ماه لازم است تا در مجرای اشکی باقی بمانند و پس از گذشت این زمان، در مطب یا با یک جراحی سبک از محل خود خارج می‌شوند. این لوله‌های سیلیکونی باعث بازماندن مجرای اشکی در بلندمدت خواهندشد.

پس از جراحی پروبینگ مجرای اشکی در کودکان چه نکاتی رعایت شود؟

• پس از جراحی استفراغ و حالت تهوع ممکن است بروز کند. همچنین خستگی و بی‌قراری کودک و نیز مشاهده‌ی لکه‌های خونی در محتوای بینی طبیعی هستند. در صورت نگرانی در مورد هر مورد با پزشک متخصص مشورت گردد.
• معمولا پس از جراحی فعالیت فیزیکی خاصی وجود ندارد که کودک به دلیل جراحی پروبینگ مجرای اشکی از آن منع شود. بنابراین می‌تواند فعالیت‌های طبیعی خود را داشته‌باشد.
• مواد غذایی مناسب پس از جراحی شامل مایعاتی همچون آب سیب، شیر مادر و ... است. در صورتی که کودک نسبت به این مواد پاسخ مناسبی داشت به تدریج می‌توان آنها را تقویت کرد. در مورد مواد غذایی نامناسب برای کودک پس از جراحی با پزشک متخصص مشورت شود.

خطرات و عوارض جراحی پروبینگ مجرای اشکی اطفال چیست؟

این جراحی به طور عمومی یک جراحی ایمن محسوب می‌شود اما مانند هر جراحی دیگری ممکن است عوارض و خطراتی نیز داشته‌باشد. از جمله مشکلات پس از جراحی پروبینگ مجرای اشکی کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عوارض عمومی بیهوشی و بی‌حسی که بیهوشی عمومی نسبت به بیهوشی موضعی عوارض بیشتری دارد.
• به ندرت ممکن است سیستم تخلیه‌ی اشکی در اثر پروبینگ آسیب ببیند
• ممکن است جراحی کاملا موثر نباشد و نیاز به جراحی تکمیلی ایجاد شود
• احتمال عفونت پس از جراحی وجود دارد
• احتمال خون‌ریزی محل جراحی وجود دارد.

در صورتی که جراحی پروبینگ مجرای اشکی در اطفال صورت نگیرد چه خطراتی به همراه دارد؟

گاهی ممکن است در صورتی که جراحی به موقع صورت نگیرد عفونت‌هایی جدی در اطراف چشم ایجاد شود. علت این عفونت‌ها تجمع اشک در پشت مجرای اشکی است که محیط مناسبی را برای رشد میکروارگانیسم‌های مضر فراهم می‌کند.
ممکن است عفونت تکرارشونده به مجرای مسدودشده آسیب‌هایی غیر از انسداد وارد کند و باعث ایجاد زخم در مجرای اشکی شود.
بصورت کلی در اثر مسدودشدن مجرای اشکی در اطفال مشکلی در بینایی کودک ایجاد نخواهدشد.

تلفن مطب اصفهان : 36205114

---

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• سندروم خشکی چشم
  تاریخ انتشار : 1395-08-24تاریخ بروز رسانی : 1400-06-29

نظرات کاربران درباره این مطلب :ثریا فتحی [ 1402-07-05 ]
عالی بود همه چیز کامل توضیح داده شده بودکه باعث میشه نگرانیمون قبل عمل خیلی کم بشه

مژگان [ 1401-10-01 ]
سلام مطلب کامل وعالی بود ولی من چندبار مطب دکتر اشراقی تماس گرفتم ولی منشی گفت عمل نمیکنن حتی من به مطب مراجعه کردم ولی منشی اجازه نداددکتر بچه من راویزیت ومعاینه کنند

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :